Gömük Dişler ve Yirmi Yaş Dişleri

Ağzımızda en son süren dişler üçüncü büyük azı dişleridir. Genelde 17-25 yaşları arasında sürmeye başlarlar. Bu dişlerin ağızda bırakılıp bırakılmaması konusu tartışmalıdır. Eğer doğru pozisyonda sürerlerse, çevre dokulara zarar vermiyorsa ve kişi bu dişin ve komşu dişlerin hijyenini eksiksiz sağlayabiliyorsa bu dişin yerinde kalmasında bir sakınca yoktur. Çene kemiğine kaynaşmış ve anormal pozisyonlu bir dişin (röntgenle tespit edilmiş) ileride yol açacağı zararlar göz önüne alınarak çekimine karar verilebilir. Çenedeki yer darlığı durumlarında dişin sürmesi dişeti, kemik ve diğer komşu diş engeline takılabilir.

Tam gömülü 20.yaş dişleri ; 

genellikle sorun yaratmazlar. Fakat rötgen ile takip edilmeleri gerekir. tam gömülü olmalarına rağmen bazen öndeki dişin köklerine baskı yapabilirler.

Kısmen çıkmış 20.yaş dişleri ; en çok sorun çıkaranlardır. Tam çıkamadıkları için öndeki dişe baskı yaparak çıkmaya çalışırlar. Üzerlerindeki diş eti parçası ile oluşan cebin( kapşon ), zamanla arasına yemek artıklarının kaçması ve bakteri üremesi nedeniyle iltihaplanır.Dişin etrafındaki diş etinin iltihaplanması sonucunda; ağrı, şişlik, abse oluşur. Çürük için de uygun ortam oluştururlar.

 

Tamamen çıkmış 20.yaş dişleri; genellikle sorun çıkarmazlar; fakat bazen çok geride oldukları için ve tam istenilen pozisyonda çıkamadıklarından, fırçalanma zorlukları olur. Bu nedenle ağız bakımı çok iyi olmayan hastalarda koruyucu bir önlem olarak çekilmeleri düşünülebilir.

 

Kısaca Yirmi yaş dişinin çekilmesini gerektiren durumlar:

* ÇÜRÜK: Tükürük, bakteri ve yiyecek parçacıkları yeni çıkmakta olan dişin açtığı yuvada birikerek hem yirmilik dişi hem de yanındaki ikinci büyük azı dişini tehdit eder. Bu tip çürükleri fark etmek ve tedavi etmek oldukça zordur. Ağrı ve enfeksiyona yol açan ve apseyle sonuçlanan ağır tablolar meydana gelebilir.

* DİŞETİ HASTALIĞI (perikoronit): Kısmen çıkmış bir yirmilik dişin dişetinde bakteri ve yiyecek artıklarının depolandığı bir enfeksiyon odağı oluşur. Bu durum ağız kokusu, ağrı, ödem ve trismusa (ağzın tam açılamaması-kilitlenmesi haline) sebep olur. Enfeksiyon lenfler aracılığı ile yanak ve boyuna yayılabilir.

 

* BASINÇ AĞRISI: Sürme sırasında komşu dişlere de basınç uygulanıyorsa sıkışmadan dolayı da bir ağrı hissedilebilir. Bazı durumlarda bu basınç komşu diş kök ya da boynunda aşınmaya yol açar.

* ORTODONTİK SEBEPLER: Yirmi yaş dişlerinin sürme basınçları diğer dişlere de yansıyacağından diğer dişlerde de bir hareketlilik olur, çapraşıklıklar artabilir.

 

* PROTEZLE İLGİLİ SEBEPLER: Protez planlaması yapılan bir ağızda eğer gömük yirmi yaş dişleri var ise bunları da dikkate almak gerekir.

 

* KİST OLUŞUMU: Gömük bir dişin sebep olduğu kistik vakalar gözlenmiştir. Kist kemik yıkımına, çene genişlemesine ve çevredeki dişlerin yer değiştirmesine ya da zarar görmesine sebep olur. Kemik yıkımını önlemek için diş çekilmeli ve kist temizlenmelidir. Nadiren bu kist çok geniş alanlara yayılırsa tümörlere dönüşebilir veya çene kemiğinde kendiliğinden kırılmalara yol açabilir.